Το έδαφος έχει μεγάλη σημασία για την υγεία του οικοσυστήματος αλλά και στην παραγωγικότητα των καλλιεργειών. Ειδικότερα, η παρουσία γαιοσκωλήκων αλλά και μιας ποικιλίας μικροοργανισμών στο έδαφος μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη συνολική επίδοση ενός αγροτικού οικοσυστήματος. Οι ρίζες, τα φύλλα και οι βλαστοί των οσπρίων αποτελούν μια πηγή αζώτου για όλους τους μικροοργανισμούς τους εδάφους, ευνοώντας την ανάπτυξή τους και αυξάνοντας τη βιοποικιλότητα, ακόμα και πολύ μετά τη συγκομιδή τους. Η καλλιέργεια των οσπρίων ευνοεί ιδιαίτερα την ανάπτυξη των γαιοσκωλήκων, οι οποίοι επιτελούν το έργο της “ανακύκλωσης” των θρεπτικών στοιχείων στα οικοσυστήματα, βελτιώνοντας την απόδοσή τους¹. Ορισμένοι μάλιστα ερευνητές τονίζουν την αξία και την ποικιλία των αμινοξέων που παράγονται από τα όσπρια και τα οποία αποτελούν άριστη τροφή για τον μικροβιακό πληθυσμό του εδάφους².

Οι καλλιεργητές της άροσις διαχειρίζονται ήπια το έδαφος με συχνές αγραναπαύσεις. Ειδικότερα, η καλλιέργεια στη φακή και στο ρεβίθι εναλλάσσεται με το σιτάρι για την καλύτερη διαχείριση του εδάφους, ενώ στο φασόλι εφαρμόζεται αγρανάπαυση (το χωράφι δεν καλλιεργείται για μια καλλιεργητική περίοδο) για να “ξεκουράζονται” τα εδάφη. Η χρήση των μηχανημάτων είναι περιορισμένη λόγω της πυκνότητας της φύτευσης, του όγκου και της ευαισθησίας των φυτών και η απόδοση ανά στρέμμα είναι μικρή, καθώς δεν γίνεται εντατικοποίηση της καλλιέργειας που μπορεί να προκαλέσει ποικίλα περιβαλλοντικά προβλήματα. Παράλληλα, με τη συνεχή παρουσία τους στις καλλιέργειες και την έντονη χειρωνακτική εργασία τους, οι αγρότες διασφαλίζουν την υγιεινή κατάσταση και τη σωστή ανάπτυξη των φυτών.

Πηγή: Χατζηγεωργίου et al, 2014, “Ο ρόλος των ψυχανθών στην αειφορία των βοσκοτόπων” παρουσία σε ημερίδα του ΥΠΑΑΤ,9/4/14

^{1 Environmental implications for legume cropping, 2014 – Report by Legume Futures prepared by Michael Williams, Jane Stout, Brendan Roth and Susannah Cass, Trinity College Dublin, Ireland, Valentini Pappa and Bob Rees, Scotland’s Rural College, United Kingdom}

^{2 Steen Jensen, E. and Hauggaard-Nielsen, H. 2003. How can increased use of biological N2 fixation in agriculture benefit the environment? Plant and Soil. 252: 177-186.}

^{Μελέτη/Έρευνα: Χρήστος Καρατζάς, Γεωπόνος, MSc στη Βιώσιμη Ανάπτυξη}