Η Μεσογειακή διατροφή εδώ και τουλάχιστον 60 χρόνια βρίσκεται στο επίκεντρο της επιστημονικής κοινότητας εξαιτίας της προστατευτικής επίδρασής της σε παράγοντες υγείας όπως η εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου και συγκεκριμένων νευρολογικών διαταραχών καθώς και νεοπλασιών. Την ίδια, στιγμή, όμως το Μεσογειακό πρότυπο διατροφής συνδέθηκε επιστημονικά και με πολλαπλά άλλα οφέλη: κοινωνικοπολιτισμικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά. Στα πλαίσια αυτά οι επιστήμονες διεύρυναν τη Μεσογειακή Διατροφή σε Μεσογειακό τρόπο ζωής που προωθεί παράλληλα και την επιλογή παραδοσιακών τροφίμων, την αξιοποίηση μαγειρικών μεθόδων και δεξιοτήτων του κάθε τόπου αλλά και συνήθειες – τρόπο ζωής- που αφορούν τόσο διατροφικές όπως τα οικογενειακά γεύματα όσο και την άσκηση ή τον ύπνο.

Το οικολογικό προφίλ της Μεσογειακής διατροφής

Σήμερα, πλέον έχει αποδειχθεί ότι η Μεσογειακή Διατροφή ως τρόπος ζωής έχει καλύτερο οικολογικό αποτύπωμα σε σχέση με τις δυτικοποιημένες διατροφικές συνήθειες στις εκβιομηχανιμσένες χώρες. Κι αυτό γιατί όσοι ακολουθούν τη Μεσογειακή Διατροφή φαίνεται ότι καταναλώνουν, τοπικά και εποχιακά προϊόντα, που βασίζονται στη φυτική διατροφή – και άρα παραγωγή – και καταναλώνουν λιγότερα ζωικά προϊόντα.

Η ανάγκη για μια βιώσιμη διατροφή

Στις μέρες μας, η στον πλανήτη αποτελεί τον κύριο παράγοντα της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής: οι καλλιέργειες «απασχολούν» το 40% της παγκόσμιας έκτασης γης, ενώ το 30% των παγκόσμιων εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου και το 70% της κατανάλωσης φρέσκου νερού προέρχεται από τη βιομηχανία τροφίμων.

Η Μεσογειακή Διατροφή σε νέα βιώσιμη εκδοχή!

Μόλις το 2020, με τη σύμπραξη πολλών διαφορετικών επιστημόνων και επιστημονικών δεδομένων από πολλά διαφορετικά πεδία (διατροφή, υγεία, κοινωνιολογία, περιβαλλοντολογία κοκ) προτάθηκε το νέο πλάνο Μεσογειακής Διατροφής, όπως παρουσιάζεται παρακάτω.

Το νέο πλάνο Μεσογειακής Διατροφής συστήνει με πιο συγκεκριμένο τρόπο το τι θα περιλαμβάνεται στη διατροφή μας σε καθημερινή, εβδομαδιαία και μηνιαία δίνοντας έμφαση στη μείωση κατανάλωσης κρέατος, γαλακτοκομικών πλούσιων σε λιπαρά και επεξεργασμένων τροφίμων και στην αύξηση της κατανάλωσης οσπρίων, φρούτων και λαχανικών. Παράλληλα, όμως  συστήνεται και δίνονται οδηγίες για τον τρόπο και τόπο παραγωγής των τροφίμων που επιλέγουμε να καταναλώνουμε είτε αυτά είναι φυτικά είτε ζωικά.  Ενώ τέλος, στις συστάσεις συνεχίζουν και συμπεριλαμβάνονται στοιχεία του τρόπου ζωής όπως η ενυδάτωση, η άσκηση, ο ύπνος και η ξεκούραση, ο τρόπος παρασκευής τρόφιμων κα.

Νέα πυραμίδα για την Βιώσιμη Μεσογειακή Διατροφή.

ΠΗΓΗ:  Int J Environ Res Public Health. 2020 Dec; 17(23): 8758.

Τα όσπρια μαζί με τα δημητριακά σε καθημερινή θέση!

Μια από τις αλλαγές στο νέο πλάνο διατροφής είναι ότι η συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων δεν προτείνεται μόνο σε καθημερινή, εβδομαδιαία και μηνιαία βάση. Συστήνεται το τι είναι σημαντικό να καταναλώνουμε μέσα στα γεύματά μας! Τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά με επίκεντρο τα ανεπεξέργαστα όπως το πλιγούρι, το ρύζι και το καλαμπόκι αλλά και τα όσπρια σε μικρές ποσότητες συστήνονται πλέον να καταναλώνονται καθημερινά στα γεύματά μας! Μάλιστα με όσο το δυνατόν μικρότερη διάρκεια μαγειρέματος π.χ. βρασμού ή ψησίματος.

Η θέση των φυτικών αυτών τροφίμων στις συστάσεις έχει να κάνει με τη θετική επίδρασή τους στην υγεία αλλά και με το γεγονός ότι τα φυτικά τρόφιμα έχουν σαφώς μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση σε σχέση με τα ζωικά προϊόντα. Το ρύζι για παράδειγμα είναι μεταξύ των προϊόντων με πολύ χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα. Ενώ, επίσης, η περιβαλλοντική επίπτωση των οσπρίων είναι από τις χαμηλότερες των τροφίμων που βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας.

Την ίδια στιγμή, η νέα πυραμίδα συστήνει να επιλέγουμε φυτικά προϊόντα που ακολουθούν αγρο – οικολογικές μεθόδους παραγωγής όπως η οικολογική απεντόμωση καλλιεργειών χωρίς τη χρήση χημικών καθώς έτσι μειώνεται η έκθεση τόσο του ανθρώπου όσο και του φυσικού περιβάλλοντος στη χρήση χημικών.

Κλείνοντας…

Η νέα εκδοχή της Μεσογειακής διατροφής αποτελεί έναν οδηγό διατροφής, έναν υγιεινό τρόπο ζωής μα…  και ένα εργαλείο εκπαίδευσης  βιώσιμων επιλογών έτσι ώστε να καταφέρουμε να μειώσουμε την πίεση που ασκούμε στο περιβάλλον από την παραγωγή και την κατανάλωση τροφίμων. Και αφορά όλους μας: καταναλωτές, πωλητές, διανομείς και παραγωγούς τροφίμων.

Μάθε κι εσύ ποιες είναι οι δικές μας αξίες στην άροσις.

Βιβλιογραφία:

Serra-Majem L, Tomaino L, Dernini S, …, and Trichopoulou A. (2020) Updating the Mediterranean Diet Pyramid towards Sustainability: Focus on Environmental Concerns. Int. J. Environ. Res. Public Health, 17, 8758.

Barilla Center for Food and Nutrition (2010) Double Pyramid: Healthy food for people, sustainable food for the planet. Retrieved from: https://www.barillacfn.com/m/publications/pp-double-pyramid-healthy-diet-for-people-sustainable-for-the-planet.pdf